28 Ιουν 2009

Διάσωση της ναυτικής κληρονομιάς και διεθνείς πρακτικές

Όπως έχει αναφερθεί , στόχος της ομάδας μας είναι να εντοπίσουμε πρακτικές διάσωσης και διατήρησης της ναυτικής παράδοσης που εφαρμόζουν άλλες ναυτικές κοινωνίες, τις οποίες κατάλληλα προσαρμοσμένες να χρησιμοποιήσουμε στην διατύπωση και της δικής μας πρότασης.
Ας δούμε μερικές από αυτές.

Ναυτικό Μουσείο Portsmouth.
Ο παλαιός πολεμικός ναύσταθμος, έχει μετατραπεί σε ένα τεράστιο ναυτικό Μουσείο, δίνοντας έτσι την δυνατότητα στους επισκέπτες του να δουν από κοντά σημαντικά εκθέματα της ναυτικής ιστορίας της Αγγλίας και να περάσουν ευχάριστα τον χρόνο τους μέσα από σειρά εκπαιδευτικών και ψυχαγωγικών δραστηριοτήτων.
Ας ξεκινήσουμε λοιπόν την περιήγησή μας ακολουθώντας τις υποδείξεις του οδηγού που εμφανίζεται στην ιστοσελίδα του Μουσείου:
Harbour Tours: Ο επισκέπτης έχει την δυνατότητα περιήγησης με ειδικό πλοιάριο στο λιμάνι του Πόρτσμουθ. Η απολαυστική αυτή περιήγηση διαρκεί 45 λεπτά κατά την διάρκεια της οποίας υπάρχει και ηχητική ξενάγηση.
Costa Cofee. Το συναντάμε αμέσως μετά την είσοδό στην αποβάθρα προσφέροντας μας μια μεγάλη ποικιλία από ροφήματα αναψυκτικά και snacks

HMS Warrior 1860. Ήταν για την εποχή του, το μεγαλύτερο, γρηγορότερο, και πιο βαριά οπλισμένο πολεμικό. Ήταν το πρώτο πλοίο παγκόσμια με γάστρα κατασκευασμένη από σφυρήλατο χάλυβα, με πρόωση εκτός από τα πανιά και με ατμομηχανή. H απόλυτη πολεμική μηχανή. Όταν το 1987 έκανε την θριαμβευτική του επιστροφή, έχοντας αποκαταστήσει όλη την Βικτωριανή του αίγλη, άλλαξε τελείως την εικόνα της πόλης καθώς άραξε περήφανα στο λιμάνι. Οι επισκέπτες μπαίνοντας και τα τέσσερα τεράστια καταστρώματά του, παίρνουν μια ιδέα για την ζωή σε ένα πολεμικό πλοίο της Βικτωριανής εποχής.

Mary Rose
Η τεράστια αυτή «καράκα», κατασκευάστηκε στα ναυπηγεία του Τάμεση το 1511. Aποτελούσε μια από τις ναυαρχίδες του νεότευκτου βασιλικού στόλου της Αγγλίας, ο οποίος δημιουργήθηκε από τον Ερρίκο Ζ΄ Τυδώρ και κυρίως τον γιο του, τον περίφημο Ερρίκο Η΄ Τον Ιούλιο του 1545 επικεφαλής στόλου 60 σκαφών, κλήθηκε να αποκρούσει μια γαλλική αρμάδα 215 πλοίων που απειλούσε τον ναύσταθμο του Πόρτσμουθ. Δεν πρόλαβε όμως να ρίξει ούτε κανονιά. Μια ξαφνική αλλαγή του ανέμου έκανε το βαρυφορτωμένο σκαρί να γείρει απότομα και τελικά να βυθιστεί, παρασύροντας στον βυθό, 650 άνδρες, μαζί με τον κυβερνήτη Τζωρτζ Καρού. Το ναυάγιο εντοπίστηκε το 1970, σε βάθος 30 μ., γερμένο στη δεξιά του πλευρά. Θαμμένο κάτω από τόνους λάσπης και ιζημάτων, το ξύλινο σκαρί διατηρούνταν ακόμη κατά τα 2/3 σε εξαιρετική κατάσταση.
Υπό τη διεύθυνση της αρχαιολόγου Μάργκαρετ Ρουλ άρχισε μια πολυέξοδη και συχνά επικύνδυνη επιχείρηση ανέλκυσης. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν το 1982. Η έρευνα του «Mary Rose» στάθηκε πραγματικό σχολείο για τους επιστήμονες και μοναδικό παράδειγμα επιτυχούς ανασκαφής, ανάσυρσης και συντήρησης ναυαγίου. Το Μουσείο του «Mary Rose». Στεγάζει ένα αντιπροσωπευτικό τμήμα από τα 14.000 χιλιάδες ευρήματα και, κυρίως, το ίδιο το πλοίο, δίνοντας στον επισκέπτη τη μοναδική ευκαιρία να περιηγηθεί σε ένα αυθεντικό πλοίο της εποχής των Τυδώρ .

Dockyard Apprentice Exhibition.
Κατά την διάρκεια του 18ου και 19ου αιώνα το ναυπηγείο του Πόρτσμουθ ήταν το μεγαλύτερο κατασκευαστικό συγκρότημα στον κόσμο. Ο επισκέπτης στο σταθμό αυτό μπορεί να αισθανθεί για μια ημέρα σαν μαθητευομένους ναυπηγός στις τεχνικές και τις δεξιότητες που επέτρεψαν στο Πόρτσμουθ να γίνει ένα τόσο σημαντικό ναυπηγικό κέντρο.
Royal Naval Museum.
Δές, άκουσε νιώσε την ιστορία του Βρετανικού Πολεμικού ναυτικού μέσα από μια μεγάλη συλλογή εκθεμάτων. Το πολεμικό Μουσείο, ιδρύθηκε το 1911 και αποτελεί ένα από τα κορυφαία της χώρας, αφιερωμένο στα πολεμικά πλοία, στους άνδρες και τις γυναίκες που υπηρέτησαν σε αυτά.
Trafalgar Sail.
Εκτός από το ίδιο το Victory, και η αποκατάσταση της πλωριάς γάμπιας του από την ναυμαχία στο Trafalgar το 1806, θεωρείται από τους ειδικούς ένα πολύ σημαντικό ντοκουμέντο για την παγκόσμια ναυτική ιστορία. Εκτός από ιστορική αξία έχει και τεχνική λόγω των διαστάσεων του. 80 ft στη βάση, 54 ft στην κορυφή, και 54ft βάθος, ζυγίζει 370 kg, και εκτιμάται ότι πρέπει να χρειάστηκαν 1200 περίπου εργατοώρες για να ραφτεί. Σήμερα φυλάσσεται σε χώρο με ελεγχόμενες κλιματικές συνθήκες για να εξασφαλιστεί η διατήρησή του.

HMS Victory. Ένα από τα πιο διάσημα πολεμικά πλοία που χτίστηκε ποτέ. Πρόκειται για το πρώτο πλοίο που εγκαινίασε την τακτική «εκτός γραμμής», κατασκευασμένο 1759-1765. Στο 1805, ο Ναάρχος Λόρδος Nelson, κυβερνήτης του Victory, οδήγησε τα 27 βρετανικά πλοία σε ναυμαχία έξω από Cape Trafalgar εναντίον του συνασπισμένου Γαλοϊσπανικού Στόλου.
Οι επισκέπτες του πλοίου εκτός από τον άριστα συντηρημένο εξαρτισμό και εξοπλισμό του, έχουν την δυνατότητα να δουν την καμπίνα που καταστρώθηκαν τα σχέδια της ναυμαχίας, την θέση που άφησε την τελευταία του πνοή ο Νέλσωνας και τους χώρους που έζησαν και πολέμησαν οι 800 άνδρες του πληρώματός του.

· Historic Landmarks.
Κατά την περιήγηση στο ιστορικό ναύσταθμο επισκέπτης έχει την δυνατότητα να δει μια σειρά από ιστορικά ορόσημα της όπως η πύλη εισόδου που σηματοδοτεί την επίσκεψη της Βασίλισσας Άννας το 1711, το άγαλμα του εξερευνητή της Ανταρκτικής Robert Scott, οι μεγάλες ναυτικές αποθήκες, οι παλιές ναυπηγικές δεξαμενές κ.α


Tο "Amsterdam" του Άμστερνταμ.
Tο μπορικό πλοίο «Aμστερνταμ», ιδιοκτησία της Eταιρείας Ανατολικών Ινδιών, απέπλευσε από το ομώνυμο ολλανδικό λιμάνι με κατεύθυνση το βαθύ αγκυροβόλιό του ανοιχτά της νήσου Tέξελ τον Oκτώβριο του 1748. Eκεί επιβιβάστηκε το πλήρωμα και φορτώθηκαν το φορτίο και οι προμήθειες του ταξιδιού. Στις 8 Iανουαρίου του 1749, έπειτα από δύο αποτυχημένες προσπάθειες απόπλου, ξεκίνησε τελικά για το παρθενικό του ταξίδι με προορισμό την Mπατάβια της Iνδονησίας και πρώτο σταθμό το λιμάνι της Πόλης του Ακρωτηρίου στη Νότια Αφρική. Δεν έφτασε ποτέ στον προορισμό του. Το 1985 η πόλη του Aμστερνταμ ξεκίνησε την κατασκευή ενός ακριβούς αντιγράφου του άτυχου πλοίου, που ολοκληρώθηκε το 1989, υπό την επίβλεψη του ναυπηγού Cees van der Meer. Tο κόστος κατασκευής έφτασε τα δέκα εκατομμύρια φιορίνια. Tον επόμενο χρόνο έριξε άγκυρα στην προβλήτα του Ναυτικού Μουσείου Κάτω Χωρών, στο Aμστερνταμ. Παρά τις παραχωρήσεις που χρειάστηκε να γίνουν στην παραδοσιακή διαδικασία ναυπήγησής του, ώστε το σκάφος να είναι επισκέψιμο, το αποτέλεσμα ήταν εντυπωσιακό. Tο αντίγραφο του «Aμστερνταμ» επανδρώνουν όλο τον χρόνο ένα τσούρμο ρωμαλέοι θαλασσόλυκοι, που ξεφορτώνουν εμπορεύματα, τρίβουν το κατάστρωμα και τραγουδούν παλιά ναυτικά τραγούδια. Ο αριθμός των επισκεπτών του μουσείου αυξήθηκε θεαματικά μετά τον ερχομό του.

Tο χανσεατικό κογκ της Bρέμης
Oταν το «Bremen Cog» βυθίστηκε στον ποταμό Bέζερ το 1380, δεν είχε προλάβει να ταξιδέψει στη θάλασσα. Πιθανώς να το ανέτρεψε από τη ναυπηγική του κλίνη κάποιο δυνατό κύμα. ΄Eτσι, οι πληροφορίες που μπορεί να προσφέρει έχουν περισσότερο ενδιαφέρον για όσους μαθητεύουν στη ναυπηγική, παρά γι' αυτούς που ενδιαφέρονται για τους ναυτικούς και για τις συνθήκες στις οποίες έζησαν.
Τα νέα της ιστορικής ανακάλυψης διαδόθηκαν ταχύτατα, αφού επρόκειτο για μια εντυπωσιακή στιγμή στην ιστορία της ναυπηγικής και της ναυτιλίας. Εξάλλου, ναυάγια ηλικίας 600 ετών δεν ανευρίσκονται συχνά και επιπλέον δεν υπήρχε κανένα μουσείο στον κόσμο που μπορούσε να παρουσιάσει στο κοινό του ένα γνήσιο χανσεατικό Κογκ.
Oι εργασίες αποκατάστασης διήρκεσαν τριάντα χρόνια, και απετέλεσαν τεχνολογικό επίτευγμα. Σήμερα εκτίθεται στο Εθνικό Ναυτικό Mουσείο του Mπρέμερχαφεν.

Oseberg .Το αρχαιότερο σωζόμενο πλοίο της εποχής των Βίκινγκς .
Ανακαλύφθηκε σε ένα αγρόκτημα κοντά στο Vestfold της Νότιας Νορβηγίας, σε ταφικό τύμβο του έτους 834, σύμφωνα με δενδροχρονολόγηση της δρύινης ταφικής κατασκευής πάνω στο σκάφος. Χρονολογείται μεταξύ 815-820, και είναι, επίσης, το αρχαιότερο πλοίο των Βορείων Θαλασσών με άλμπουρο και πανί. Το Oseberg έχει μήκος περίπου 22μ. και μέγιστο πλάτος 5,2μ. Κατασκευάστηκε από ξύλο βαλανιδιάς, εκτός από τα ανάγλυφα άκρα της άνω σανίδας, που είναι από οξιά, και τα σανίδια του καταστρώματος και τα κουπιά, που είναι από πεύκο. Πρόκειται για ένα σχετικά ευρύχωρο σκάφος της εποχής, το οποίο εξυπηρετούσε ιδεωδώς τον σκόπο για τον οποίο κατασκευάστηκε. Το σχετικά χαμηλό ύψος στα πλευρά του (μόλις 1,6μ.), το καθιστά αρκετά ευάλωτο για ταξίδια σε ανοιχτή θάλασσα. Επομένως, χρησιμοποιήθηκε περισσότερο ως σκάφος αναψυχής σε παράκτια ταξίδια ή σε κλειστά νερά, όπως φιορδ ή ποτάμια. Το Oseberg, μαζί με τα πλοία Gokstad και Tune, εκτίθεται από το 1930 στο Viking Ship Museum, στο Oσλο της Νορβηγίας. Tο Οseberg και το Gokstad έχουν ανακατασκευαστεί στα μέρη στα οποία υπέστησαν ζημίες, ενώ το Tune εκτίθεται όπως βρέθηκε. Τα τρία πλοία, όπως και τα αντικείμενα που βρέθηκαν μαζί τους και εκτίθενται επίσης στο Μουσείο, αποτελούν ίσως το πιο σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής κληρονομιάς των Σκανδιναβών, αφού η ιστορία των προγόνων τους είναι άμεσα συνυφασμένη με τη θάλασσα.

Vasa. Το ισχυρότερο πολεμικό πλοίο της εποχής του.
Το καμάρι του σουηδικού στόλου, το ισχυρότερο πολεμικό πλοίο των χρόνων του, βυθίστηκε στο πρώτο του ταξίδι, στις 10 Αυγούστου 1628, έχοντας διανύσει μόλις 1300 μ. από το σημείο εκκίνησης.
Το «Vasa» έμεινε ξεχασμένο στον βυθό του λιμανιού της Στοκχόλμης για τα επόμενα 328 χρόνια, μέχρι τις 13 Σεπτεμβρίου 1956.
Η συντήρηση του «Vasa» και η τελική του αποκατάσταση πήρε 17 ολόκληρα χρόνια. Στο τέλος αυτής της τιτάνιας προσπάθειας το πλοίο βρήκε κατά 95% την αρχική του μορφή. Οι Σουηδοί είναι υπερήφανοι για το πλοίο τους, αυθεντικό τεκμήριο της ναυτικής τους ισχύος και παράδοσης και έχτισαν ένα υπέροχο μουσείο για να το φιλοξενήσει. Με αυτό τον τρόπο ο επισκέπτης μπορεί να ανεβεί τρεις ορόφους στα εσωτερικά μπαλκόνια ανάμεσα στα οποία ορθώνεται το πλοίο. Τα καταπληκτικά ξυλόγλυπτα της πρύμνης και της πλώρης, οι μπουκαπόρτες, τα ιστία, τα ξυλουργικά εργαλεία, οι μπάλες των κανονιών, τα σχοινιά, οι άγκυρες, τα βαρέλια για το νερό, ανθρώπινοι σκελετοί, τα μπαούλα, τα παπούτσια, οι χτένες, τα πουκάμισα και τα χρήματα των μελών του πληρώματος, ιατρικά εργαλεία, όργανα ναυσιπλοΐας, οι βαρδαμάνες για την επιδιόρθωση των ιστίων, πιάτα, ποτήρια, κουταλοπίρουνα, κουζινικά διάφορα, απομεινάρια τροφίμων, καθώς και τα έγγραφα από τα σουηδικά αρχεία για την τεκμηρίωση του ναυαγίου είναι όλα εκεί. Ο επισκέπτης ταξιδεύει με το «Vasa» στον χρόνο και στην ιστορία, στέκει με δέος μπροστά στον επιβλητικό όγκο του πλοίου, απορεί γι' αυτόν τον θρίαμβο του ανθρώπου πάνω στη φύση - και για το ανελέητο πλήγμα της πάνω στην ανθρώπινη έπαρση.

Tall Ships΄ Race
Πρόκειται για τον ετήσιο αγώνα για μεγάλα ιστιοφόρα σκάφη που πραγματοποιείται στην Βαλτική Θάλασσα κάθε χρόνο στις αρχές Ιουλίου. από το 1956 μέχρι σήμερα. Η αρχική ιδέα είχε σαν στόχο να φέρει κοντά νέους ανθρώπους από όλο τον κόσμο μαζί με τα τελευταία μεγάλα ιστιοφόρα, και όπως αποδείχθηκε έτυχε ευρύτατης αποδοχής. Κάθε χρόνο 70-100 ιστιοφόρα από 15-20 χώρες, με τα πληρώματά τους που ξεπερνούν τις 5-6 χιλιάδες, παίρνουν μέρος στο μεγάλο αυτό ναυτικό γεγονός.
Στον αγώνα γίνεται δεκτό οποιοδήποτε σκάφος μεγαλύτερο από 9.14 μέτρα, αρκεί να πληροί τους Διεθνείς κανονισμούς ασφαλείας και η ηλικία του 50% τουλάχιστον του πληρώματός του να είναι 15-25 ετών.
Πολλά από τα μεγάλα και εντυπωσιακά σκάφη είναι ιδιωτικά, όμως τα περισσότερα ανήκουν σε οργανισμούς ιδρύματα, σχολεία πανεπιστήμια σε κυβερνήσεις, και άλλους φορείς κυρίως της Βόρειας Ευρώπης.
Σε κάθε σταθμό του αγώνα διοργανώνονται για τα πληρώματα πλήθος ψυχαγωγικών και πολιτιστικών εκδηλώσεων που διαρκούν 4 ημέρες.
Αντίστοιχος αγώνας πραγματοποιείται και στο Alicante της Νότιας Πορτογαλίας.

Turkish Gulets. Masters of Mediterranean Sea.
Με τον τίτλο αυτό μια από τις εκατοντάδες ιστοσελίδες που υπάρχουν στο διαδίκτυο, προσκαλεί τους υποψήφιους πελάτες της να περάσουν αξέχαστες διακοπές με το παραδοσιακό ξύλινο της Τουρκίας που ονομάζεται Gulet ή Gulette, που έχει μετεξελιχθεί σε μια δημοφιλή θαλαμηγό. Όπως αναφέρεται στις σχετικές καταχωρήσεις, μπορεί εξωτερικά να έχουν διατηρηθεί τα παραδοσιακά χαρακτηριστικά, όμως η σύγχρονη Gullette είναι ένα πολυτελές γιοτ σχεδιασμένο να παρέχει τις ανέσεις και την φροντίδα ενός ξενοδοχείου 5 αστέρων, ανταποκρινόμενο με αυτό τον τρόπο στις απαιτήσεις της σύγχρονης βιομηχανίας των ενοικιαζόμενων τουριστικών σκαφών.
Το υλικό κατασκευής είναι το πεύκο, μπορεί όμως να αντικατασταθεί από τικ ή μαόνι ή από οποιαδήποτε άλλη ποικιλία πεύκου επιθυμεί ο ιδιοκτήτης. Καρδιά της κατασκευαστικής αυτής δραστηριότητας είναι το Bodrum, η αρχαία Αλικαρνασός, όπου δεκάδες σύγχρονες επιχειρήσεις έχουν εξειδικευθεί στο κτίσιμο των σκαφών αυτών, σύμφωνα με τις τελευταίες διεθνείς σχεδιαστικές πρακτικές, επιτυγχάνοντας ένα καταπληκτικό συνδυασμό του παραδοσιακού με το σύγχρονο.