Εισαγωγικά.....

'Ολοι μας τα τελευταία χρόνια γινόμαστε μάρτυρες της εξαφάνισης των παραδοσιακών ξύλινων σκαριών από τις θάλασσες μας, όχι μόνο σαν αποτέλεσμα της μάχης τους με τον χρόνο και τους βιομηχανοποιημένους απογόνους τους, αλλά και από την βίαιη «απόσυρση» τους έναντι «αμοιβής».
Το τελευταίο, όπως διαπιστώνεται και από τις ανακοινώσεις του Συλλόγου «Φίλοι των Παραδοσιακών Σκαφών», και τα σχετικά δημοσιεύματα των Αθηναϊκών εφημερίδων αποτελεί γενικευμένη πρακτική στον ελλαδικό χώρο.
Σύμφωνα λοιπόν με τις παραπάνω πηγές ο συνολικός απολογισμός του εγχειρήματος, είναι η καταστροφή περίπου δέκα χιλιάδων αλιευτικών σκαφών, που συντελείται με την υποστήριξη και επιδότηση του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, σύμφωνα με τις επιταγές της Ευρωπαϊκής Ένωσης, στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος Αλιείας.
Η διάσωση ελάχιστων απ' αυτά ως μουσειακά σκάφη, όπως συνέβη και στον τόπο μας, δεν είναι αρκετή για να αναστρέψει τη μεγάλη καταστροφή που συντελείται και αλλοιώνει τον παραδοσιακό ναυτικό μας πολιτισμό.
Στον αντίποδα αυτών που συμβαίνουν στο «δικό» μας Αιγαίο, στις απέναντι Τουρκικές ακτές ανθεί μια καθετοποιημένη κατασκευαστική-τουριστική δραστηριότητα η οποία έχει υπερφαλαγγίσει την αντίστοιχη ελληνική. Αυτό συνέβη με την τυποποίηση και τον εκσυγχρονισμό ενός τύπου ξύλινου σκάφους της «γκουλέτας», το οποίο ενοικιάζουν υ επανδρωμένο, σε τουρίστες συνήθως υψηλού εισοδήματος για κρουαζιέρες στο Αιγαίο
Με αφορμή τη συμμετοχή μας στο Δίκτυο "Βιομηχανική Κληρονομιά" που συντονίζει το Κ.Π.Ε Νάουσας, αποφασίσαμε να ασχοληθούμε με το αντικείμενο, θεωρώντας ότι σαν νησιώτες έχουμε υποχρέωση να ευαισθητοποιηθούμε σε ένα τόσο σημαντικό κομμάτι της πολιτιστικής μας κληρονομιάς.

Για λόγους που σχετίζονται τόσο από τις τυπικές υποχρεώσεις μας από την συμμετοχή μας στο παραπάνω δίκτυο, όσο και από χρονικούς περιορισμούς το πρόγραμμα χωρίστηκε σε δύο μέρη:

Το πρώτο, που τιτλοφορείται «Τα ξύλινα τείχη» αναφέρεται στην σημασία του πλοίου για τον ελληνισμό, σε όλη την ιστορική πορεία του. Ανιχνεύονται και καταγράφονται οι κατασκευαστικές τεχνικές και τα μέσα που χρησιμοποιήθηκαν για το κτίσιμο της τεράστιας ποικιλίας μορφών ικανών να ανταποκρίνονται στις ανάγκες των κοινωνιών τόσο σε ειρηνική περίοδο όσο και στον πόλεμο. Η προσπάθεια εντοπισμού και καταγραφής υλικού που αφορά τους Χιώτες καραβομαραγκούς, και τις κατασκευές τους, αποτελεί πρωταρχικό στόχο του προγράμματος και θα γίνει σε βιβλιοθήκες, από μαρτυρίες προσώπων, από το διαδίκτυο, και από εκπαιδευτικές επισκέψεις σε μουσειακούς και επαγγελματικούς χώρους.
Το υλικό αφού επεξεργαστεί , θα παρουσιαστεί στο κοινό με την χρήση σύγχρονων οπτικοακουστικών μεθόδων και μέσων.

Το δεύτερο μέρος που τιτλοφορείται «Σκοτώνουν τα καΐκια όταν γεράσουν;» , αποσκοπεί αφενός στην ευαισθητοποίηση για την διάσωση όσων ξύλινων σκαριών έχουν απομείνει, και αφετέρου την διερεύνηση της διεθνούς πρακτικής σε θέματα διατήρησης και οικονομικής αξιοποίησης αντίστοιχων παραδοσιακών κατασκευών. Επιδίωξη είναι να διατυπωθεί μια βιώσιμη πρόταση παραγωγικής δραστηριότητας που θα συνδυάζει τόσο την διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, όσο και την οικονομική προοπτική αυτής της δραστηριότητας. Στην κατεύθυνση αυτή θα μελετηθεί το περιεχόμενο των αναπτυξιακών νόμων που αναφέρονται σε δραστηριότητες που σχετίζονται με τον εναλλακτικό τουρισμό, με ότι θετικό συνεπάγεται αυτό για την οικονομία των νησιών, όπως το δικό μας.
Επιδίωξη του προγράμματος είναι, να οπτικοποιηθεί η πρόταση σε ότι αφορά τις εγκαταστάσεις της προτεινόμενης παραγωγικής μονάδας είτε με ηλεκτρονικό τρόπο (auto- CAD) είτε με κατασκευή μακέτας.

Οι συντονιστές του προγράμματος:

Λιανεζίδης Γιάννης - Δόβας Κοσμάς -Νικολάου Αντώνης.